Inzicht in Expertise
Adriaan de Jong – Dura Vermeer Infra Regionale Projecten B.V.

Adriaan de Jong, Directievoorzitter van Dura Vermeer Infra Regionale Projecten BV, deelt een diepgaand inzicht in zijn visie op leiderschap, de toekomst van de infrastructuurmarkt en de koers van Dura Vermeer. De focus wordt gelegd op het belang van authenticiteit, vertrouwen en gelijkwaardigheid.

Kun je een schets geven van Dura Vermeer Infra Regionale Projecten?

“Dura Vermeer Infra Regionale Projecten biedt oplossingen voor infrastructurele vraagstukken voor al onze regionale klanten en partners. We zijn actief in de markt van mobiliteit, waterveiligheid en kwaliteit, beheer en onderhoud, vervanging en renovatie, milieu en haven en industrie.

DVI RP heeft ca. 650 medewerkers, en samen zijn we goed voor ca. 500 miljoen omzet. Onze kernwaarden zijn Veiligheid, Kwaliteit en Betrouwbaarheid. DVI RP onderscheidt zich van haar concurrenten op Veiligheid, Duurzaamheid, Klantgerichtheid, Samenwerking en Vakmanschap. Dura Vermeer is een familiebedrijf en dat betekent dat we gaan voor de lange termijn. Voor duurzame relaties. Lange termijn continuïteit is voor ons het allerbelangrijkste. Volgend jaar bestaan we 170 jaar, en we willen heel graag nog een keer minimaal 170 jaar bestaan.”

Hoe zou je jezelf omschrijven als Directievoorzitter? Wat voor soort leider ben je?

“Ik geloof in dienend leiderschap. Laat mij maar luisteren, coachen, begeleiden, uitdagen, helpen. Ik word echt heel blij als mensen in hun kracht komen en floreren. Voor mij is het onvoorwaardelijk geven van vrijheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid enorm belangrijk. Als je gelooft in mensen, in hun ideeën, in hun werkwijze, dan voelen ze dat. En dat geeft ze vleugels, zeker als je ze blijft steunen. Juist als het moeilijk wordt. En dan hoef je als leider alleen maar te inspireren, te faciliteren, te ondersteunen én er te zijn, onvoorwaardelijk, op momenten die ertoe doen.”

“Je moet als leider dicht bij je eigen kern blijven. Omarm de dingen die goed bij jou passen.”

Leiderschap binnen Dura Vermeer

Hoe heeft jouw leiderschap in het algemeen zich ontwikkeld gedurende jouw carrière?

“Ik heb door de jaren heen veel geleerd, soms met vallen en opstaan. Ik heb geleerd om heel snel en heel veel te schakelen tussen verschillende leiderschapsstijlen. Leiderschap vraagt om echt luisteren, om begrijpen, om je te verplaatsen in een ander. En om daar effectief op in te gaan. De ene keer door veel ruimte te geven, en soms door juist heel duidelijk te zijn. Maar altijd met vrijheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid als basis.”

Je benoemt jouw stijl als dienend leiderschap. Kwam deze stijl van nature, of heb je die jezelf aangeleerd?

“Er zijn natuurlijk verschillende soorten van leiderschap. Ik heb verschillende stijlen omarmd en me eigen gemaakt, maar uiteindelijk gaat het erom hoe authentiek je bent. Waar je bewust in kan groeien, kwetsbaarheid in kan tonen en jezelf in kan leren kennen. Je moet als leider dicht bij je eigen kern blijven. Omarm de dingen die goed bij jou passen.”

Wat bedoel je daarmee, dicht bij je eigen kern blijven?

“Ik bedoel dat authentieke leiders in de minderheid zijn ten opzichte van aangeleerd gedrag. Het is bij bedrijven niet altijd even makkelijk om authentiek gedrag vast te houden tegenover de druk van bepaalde verwachtingen. Zowel in de strategie als in de bedrijfscultuur. Het is zeker mogelijk om te functioneren als aangeleerde leider; je kan heel ver komen in het vervullen van een bepaalde rol.

Maar vroeg of laat kom je in een situatie terecht waar authenticiteit er echt toe doet. Waar je er alleen voor staat en er echt moet zijn. En dan is het de vraag of je aanpassen aan die rol genoeg is. Bepaalde stijlen van leiderschap zou je af kunnen wisselen, maar medewerkers hebben heel snel door of je oprecht en intrinsiek bent of niet, ook met voorbeeldgedrag. Ik kan bijvoorbeeld vanuit mijn rol veel belang hechten aan veiligheid. Maar als ik een middag op slippers de bouwplaats op loop, dan is alles klaar. Niemand gelooft mij dan meer. Als je als leider alleen een rol speelt, komt er op den duur een situatie waar je die rol een keer minder serieus neemt. En dan val je door de mand. Als je kan kiezen tussen een aangeleerde rol en authenticiteit, dan is authenticiteit altijd beter.”

Hoe wordt authentiek leiderschap bij Dura Vermeer gefaciliteerd? Kan je zijn wie je wil zijn?

“Jazeker. Zijn wie je bent wordt steeds meer genormaliseerd in alle lagen van Dura Vermeer. Je wordt steeds meer gezien en gewaardeerd op individuele verschillen, omdat het team daar sterker van wordt. Er is natuurlijk altijd een hiërarchie op het gebied van beslissingen. Het kan zijn dat de Raad van Bestuur iets anders beslist dan wat ik adviseer, maar ruimte voor inzicht is er altijd.”

“Er gaan in de toekomst echt vraagstukken in Nederland liggen die je absoluut niet alleen aankan, en daar is samenwerking voor nodig.”

Verandering van effectief leiderschap

Wat voor uitdagingen liggen er in de inframarkt naar de toekomst toe?

“Ik zie een heel aantal uitdagingen in de inframarkt. Allereerst veiligheid. Onze belangrijkste en niet onderhandelbare voorwaarde: aan het einde van de dag komt iedereen weer veilig thuis.

Ten tweede, de enorme de schaarste aan goede vakmensen. We hebben een prachtig en geweldig vak. Hoe brengen we onze passie voor de infra over aan de nieuwe generatie? Hoe zorgen we voor goede vakvrouwen en vakmannen?

Ten derde, het enorme veelvoud aan opgaves, aan complexiteit. Aan budgettekorten. De duurzaamheidsopgave. Hoe zorgen we er met elkaar voor dat we als branche de goede dingen doen, en de dingen goed doen?”

Waarin verschilt de vorm van leidinggegeven nu ten opzichte van 10 jaar geleden, zowel bij jou als bij Dura Vermeer?

“Wat gebleven is bij mezelf is mijn hart voor mijn mensen, mijn oprechte interesse voor mijn medemens en mijn collega’s. Waar ik in gegroeid ben is in veelzijdigheid. Leidinggeven vraagt om maatwerk: eerst luisteren, dan pas antwoorden.

Ook binnen Dura Vermeer is de ontwikkeling van leiderschap de afgelopen jaren een belangrijk thema geweest. Met name bij onze MT-leden van heel regionale projecten. Daar is een heel ontwikkeltraject geweest over leiderschap en feedback voor de toekomst. We hebben echt gezeten op de kernwaarden van Dura Vermeer, en ook op diversiteit, samenwerking, competenties. Er gaan in de toekomst echt vraagstukken in Nederland liggen die je absoluut niet alleen aankan, en daar is samenwerking voor nodig.”

Wat voor uitdagingen liggen er voordat je die samenwerking waar kunt maken?

“Samenwerking vraagt om leiderschap, gelijkwaardigheid en vertrouwen. Zowel binnen je eigen organisatie als tijdens een samenwerking met andere takken en bedrijven. Je hebt een wederzijdse afhankelijkheid. En daar zit een weerstand op: binnen de aannemerij is er soms nog steeds een sterke mentaliteit van ‘dat is van jullie, dit is van ons’. En bepaalde projecten zijn met die denkwijze simpelweg niet voor elkaar te krijgen. Zeker in de toekomst. Wetmatig en financieel worden projecten alleen maar ingewikkelder. Er zijn minder handen en meer risico’s. De gemiddelde aannemer deelt dat risico graag met anderen, maar dat gaat hand in hand met samenwerking en echt vertrouwen. En met de ‘dat is van jullie, dit is van ons’ denkwijze kan dat niet. Niet echt.”

Hoe kan het wel?

“Door het kijken naar de lange termijn, in plaats naar winst op korte termijn. Dura Vermeer is een familiebedrijf dat echt van de lange adem is. Zo ben ik zelf ook: ik ga voor lange termijnrelaties, diepgang, verbinding en duurzame relaties. Geen van die vier zijn te halen met een focus op kortetermijnwinst. ‘Dit is van mij en dat is van jou’ brengt je uiteindelijk helemaal niets. Die hele bedrijfscultuur is aan het veranderen.”

Welke verandering valt jou het meest op?

“In het algemeen, de hele cultuur van leiders die alles het beste weten. De tijd dat de leider de expert was op alles, en eerst wat van alle plannen moest vinden. Die tijd is echt wezenlijk veranderd. Ik geloof daar zelf ook totaal niet in. Je moet mensen in hun kracht zetten. Met verantwoordelijkheid, vertrouwen en vrijheid kun je ze laten vliegen. Daarmee bereik je resultaten die je nooit zal halen als je alles zelf blijft doen. Als je daaraan vasthoudt, als je dat niet loslaat, dan ben je zelf de grootste belemmering voor jouw organisatie.”

Wat zijn de belangrijkste lessen die jij in de afgelopen 15 jaar op het gebied van leidinggeven hebt geleerd?

“Leidinggeven vraagt om authenticiteit, om echtheid. Het ‘wie ben ik’. Je kwetsbaar kunnen opstellen, en soms het ook gewoon durven aangeven als je het niet weet. Goed leiderschap vergt voorbeeldgedrag, consistentie en eerlijkheid. Voorspelbaarheid. Medewerkers moeten weten wat ze aan je hebben.

Leiderschap van deze tijd is ook veel meer faciliterend geworden. Het is meer ‘waar kan ik je bij helpen’ dan dat je als leider alles bepaalt en beslist. Natuurlijk moet je nog steeds duidelijk aangeven waar je als organisatie heen gaat, waar je van bent en wat je visie is. Je moet nog steeds mensen meekrijgen. Maar de hele stijl van ‘hoe zorg ik dat iedereen gelukkig wordt en in zijn kracht komt’ is heel anders dan 15 jaar geleden.”

Welke thema’s worden in jouw optiek de komende jaren belangrijk wanneer het gaat om leiderschap?

“Hart voor en oprechte interesse in je mensen. Het open staan voor nieuwe ideeën, het stimuleren van diversiteit en gelijkwaardigheid. Ook sociale veiligheid, authenticiteit en geloofwaardigheid.”

“Hoe geef je vorm aan culturele diversiteit juist in een tijd van schaarste?”

Dura Vermeer in de toekomst

Waar wil je graag dat Dura Vermeer zou zijn in 2044?

“Ik zou graag denken dat we ook dan nog steeds dezelfde waarden blijven koesteren. Ik denk wel dat we enorme stappen gaan maken op het gebied van duurzaamheid. Veiligheid wordt steeds belangrijker, maar ook de vraag waarom we dingen doen zoals we doen. Hoe we de wereld een betere plek kunnen maken, en hoe we schaarse middelen duurzaam kunnen gebruiken. Dura Vermeer heeft daarvoor keiharde doelstellingen waar we dagelijks mee bezig zijn. Als we allemaal de handen ineenslaan en samenwerken, dan gaat dat lukken.”

Het faciliteren van ontwikkeling lag eerst meer bij de opdrachtgever dan bij de aannemer, of niet?

“Dat klopt. Op het gebied van projecten staat de aannemer nu steeds meer vooraan bij ontwikkeling, met een opdrachtgever die daarbij meehelpt. Mijn voorspelling is dat er steeds meer nadruk zal komen te liggen op gelijkwaardigheid en samenwerking. Er is steeds minder een traditionele verhouding op dat gebied. In plaats daarvan sta je als opdrachtgever en aannemer samen aan de lat, en realiseer je projecten samen. Opdrachtgevers zijn ook steeds meer op zoek naar authenticiteit.”

Waar merk je dat aan?

“Er zijn steeds meer ontwikkelingen op het gebied van AI, duurzaamheid en authenticiteit. Opdrachtgevers kijken steeds meer naar niet alleen de presentatie, maar ook wie die presentatie geeft en waar ze precies voor staan. “

Wat zijn de grote opgaven waar je het over zal blijven hebben binnen Dura Vermeer zelf?

“Gelijkwaardigheid en diversiteit. We zijn al hard bezig op de verhouding tussen man/vrouw, maar hoe geef je vorm aan culturele diversiteit juist in een tijd van schaarste? Ik denk dat technologie en innovatie enorm gaat helpen bij het vergroten van de arbeidsproductiviteit. Daarmee krijgen we ook automatisch meer tijd en ruimte over na te denken over de thema’s die er echt toe doen.

Op het gebied van Diversiteit zitten we nu op een kantelpunt. We hebben KPI’s en hoe langer je aan de goede kant van die KPI’s zit, des te vanzelfsprekender het wordt en des te meer aantrekkingskracht je hebt om nog verder in het groen te komen. Diversiteit in teams is key. Een team dat samengesteld is uit verschillende kleurenprofielen werkt echt beter. Bij vaklui, maar ook bij managers en directie. Het vult elkaar aan, omdat je het beste krijgt van alle werelden. Hoe diverser een team, des te beter.

Arbeidsschaarste blijft ook een heel belangrijk thema. Hoe krijgen we meer aanwas op onze opleidingen? Hoe maken we het beroep ‘vakman’ weer aantrekkelijk? Hoe trekken we een nieuwe generatie aan die anders tegen een werk/privébalans aankijkt dan wij? Daar moet je echt iets mee.”

Wat is daar de grootste uitdaging in?

“Kijk. Het is echt een schitterend mooi vak, de infra. De mensen die in die wereld terechtkomen, blijven er vaak ook heel lang. Maar de stap naar de infra, de stap naar de civiele techniek, die is heel groot. De vraag blijft: hoe maak je zichtbaar hoe leuk het is om daarin te werken? Er wordt nergens zoveel samengewerkt als in de infra, met heel veel vaste en ook wisselende teams. We maken echt prachtige dingen.

Maar we moeten het wel anders gaan framen. Mijn zoontje van 14 heeft onlangs bijvoorbeeld zijn mbo-oriëntatie gehad. En daar stond iemand voor de groep die nog sprak vanuit de traditionele denkwijze: je werkt van 7 tot 4 en ruimt alle rotzooi op, anders hoef je niet terug te komen. Mijn zoontje zei toen: ‘ja, ik heb daar écht geen zin in, pap. Ik ga dat echt niet doen.’ We zullen denk ik een hele goede balans moeten gaan vinden met het begeleiden van de opgaves die er liggen. Met nieuwe technologie en met innovatie, maar ook aan de menskant.”

Afsluiting

Tot slot: welke tips heb jij voor de leiders van de toekomst?

“Wie de belangrijkste wil zijn, moet de minste van allemaal zijn. Het gaat niet om je eigen eer, je eigen carrière, je promotie of wat dan ook. De echte leiders van de toekomst gaat het om hun mensen. Zorg dat zij bloeien, dat zij floreren, dan word je zelf ook blij en gelukkig.”